In het zuidwesten van Egypte, midden in de woestijn, liggen brokjes groenig geel gekleurd natuurlijk glas. De buitenkant heeft een heel kenmerkend patina, maar hoe ziet het er van binnen uit?
Wat is het precies?
Het glas is omstreeks 29 miljoen jaar geleden ontstaan. De algemene consensus onder geologen is dat een meteorietinslag verantwoordelijk is. Er komt dan zoveel energie vrij dat het aardse kwarts smelt, in de lucht wordt geworpen, daarna afkoelt en als gestolde brokjes glas weer op aarde terugkeert. In dit geval ontstond een relatief transparant glas met een groenig gele kleur. Iets soortgelijks is ook de oorzaak van Moldaviet, wat een kenmerkende donkergroene kleur heeft. Best bijzonder, meestal wordt dit soort materiaal zwart. Er zijn trouwens nog enkele wetenschappers die deze theorie betwisten. Zij denken dat een vulkaanuitbarsting de veroorzaker van het Lybisch woestijnglas is.
Hoe ziet het er uit?
Wat de oorzaak ook was, nadat de brokjes op aarde terechtkwamen zijn ze blootgesteld aan de elementen van de woestijn. Er ontstond daardoor een kenmerkende vorm (lijkt op een duinenlandschap-in-het-klein), met daarbij een gematteerd gezandstraald oppervlak. Het materiaal heeft iets buitenaards (alhoewel de aarde voor de volle 100% verantwoordelijk is voor het kenmerkende uiterlijk). Meestal wordt het ook niet bewerkt, omdat het ruw al zo fraai is.
De zaag erin!
Toch heb ik de zaag in een brokje van 85 gram gezet. De retailprijs van dit materiaal is ongeveer 6 euro ex btw per gram, dus het was even slikken. De verwachting was dat de binnenkant wat saai zou zijn, maar alles voor de wetenschap. Het zaagt op zich prima. Soms is glasachtig materiaal bros als er interne spanningen zijn. Dat was hier niet het geval.
Een plaatje Libisch glas
Als eerste heb ik een plaatje gemaakt, en daarbij beide kanten gepolijst. Nu is mijn werkplaats niet voorzien van een goede vlakpolijster, maar uiteindelijk lukt het toch aardig goed. Het oppervlak houdt wel wat krassen. Dat komt ook doordat het materiaal zelf korreltjes wit cristaboliet bevat, een gekristalliseerd kwarts. Deze zijn wat harder dan het glas. Tijdens het polijsten verpulveren ze en laten ook krassen achter.
Het plaatje bevatte ook een “worm”. Een strengetje cristabolietkristallen, met een iets rodige kleur. Ergens voegt dit ook iets toe aan het buitenaardse. Het heeft wel wat weg van een zandworm uit de boeken “Duin” van Frank Herbert.
Wat ik wel kan zeggen: het is helemaal geen saaie steen van binnen!
Een cabochon
Vervolgens begonnen aan een cabochon. Om de herkomst niet te verliezen heb ik een tweede plaatje voor de tweederde gecabochonneerd, het andere deel heeft zijn oorspronkelijke oppervlakte behouden. Zo zie je in één oogopslag alle kenmerken van het glas: de kenmerkende buitenkant, witte kristallen, de kleur en de interne structuur. Ook hier is het niet helemaal glad te polijsten vanwege de insluitsels, maar het resultaat vind ik hier ook erg mooi. Retailprijs voor Libisch glas cabochons is ongeveer 3,50 euro ex per karaat (0,2 gram), en dat is wel te begrijpen als je ziet hoeveel werk het is om het goed te doen.
Maar als eindresultaat een mooie gemmologische demi-cabochon!
Gemmologische eigenschappen
De meeste kwartsen hebben een Soortelijk Massa van ongeveer 2,60 tot 2,65. Dit materiaal is een glas, en relatief lichter. Deze cabochon heeft een S.M. van 2,20. De brekingsindex is verrassend laag: omstreeks 1,45. Dit zijn ook de waardes die in de boekjes staat. Onder de polariscoop blijft het materiaal donker. Dat betekent dat bij het stollen er geen interne mechanische spanningen in het materiaal zijn ontstaan. De cabochon heeft een gewicht van 8,7 gram, het plakje kwam op 8,5 gram uit.
